Aktualności

Jak zawsze, pamiętamy

77 lat temu 16 stycznia 1945 roku zakończyła się dla Radomia hitlerowska okupacja trwająca 5 lat, 4 miesiące i 8 dni.
    Do miasta weszły oddziały gwardyjskie 218 pp z 77 DP wraz z kompaniami pancernymi XI Korpusu Pancernego kończąc bezprzykładną eksterminację ludności jej upodlenie i bezwzględne wykorzystanie jako siły roboczej.
   Według GKBZH Radom i powiat radomski poniosły następujące straty: 30 006 osób zamordowanych,16 657 uwięzionych, 11.981 wywiezionych do obozów, 10.101 skierowanych na roboty do III Rzeszy. Ponadto wymordowano ponad 30.000 Żydów.
    Podradomski Firlej posłużył jako miejsce masowych straceń m.in. pomagających Hubalowi, powstańców warszawskich i ludności cywilnej.
    Już samo to, bez określania strat materialnych i innych drastycznych ograniczeń, wystarcza by pamiętać i pochylać się nad ofiarami po wsze czasy a rocznicę wyzwolenia spod tej bestialskiej okupacji obchodzić godnie.
   Od okresu przełomu 1989 roku różnie z tym bywało, zależnie czy przeważało zdanie (władza) o wyzwoleniu, czy o „zniewoleniu”.
   Były kadencje (nieliczne) władz samorządowych ujmujące tą rocznicę w kalendarzu obchodów oficjalnych, ale od kilkunastu lat związki żołnierskie i kombatanckie zostały same, jako inicjatorzy i organizatorzy tego istotnego dla historii Radomia i pamięci ludzkiej święta.
    Tak się stało i teraz.
    Z inicjatywy Zarządu Rejonowego naszego związku doszło do wspólnego ustalenia miejsca, czasu i przebiegu obchodów.
    Tradycyjnie rozpoczynano od Grobu Nieznanego Żołnierza zlokalizowanego przed kościołem garnizonowym a kończono przy kwaterze poległych żołnierzy radzieckich, gdzie pochowany został m.in. Ilia Klimuk ojciec kosmonauty ze wspólnego lotu z naszym Hermaszewskim.
   Obydwaj gospodarze tych miejsc: ksiądz kapelan ppor. Piotr Woszczyk i ksiądz Paweł Sidoruk wyrazili zgodę.
    Ksiądz kapelan wyraził wolę uczestniczenia w całej części uroczystości przy GNŻ, natomiast ks. Sidoruk ze względu na wcześniej ustalony wyjazd zaproponował nam skorzystanie ze świetlicy parafii prawosławnej na spotkanie koleżeńskie po uroczystości.
    Rozpoczęliśmy 16 stycznia 2022 r. o godz.10.00.
    Jeszcze krótko przed tą godziną podjechał wóz Straży Miejskiej, a po chwili dotarł Sekretarz Urzędu Miasta.
   Pytany, czy zabierze głos, odpowiedział że nie, bo jest bardzo zajęty, ale rocznica jest ważna. Po tym stwierdzeniu, w asyście strażników złożył wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza i odjechał.
    Uroczystość prowadził sekretarz Zarządu Rejonowego kol. Jarosław Małek.
    Przywitał zebranych , a wśród nich:
   1. Przewodniczącego Rady Miejskiej „Nowej Lewicy” Waldemara Kaczmarskiego i dużą grupę towarzyszących mu osób. Byli tu także działacze do niedawna „Wiosny” z Patrykiem Fajdkiem.
   2. Wiceprezesa Zarządu Głównego ZŻWP płk. Stanisława Kalskiego.
   3. Delegację Związku Weteranów i Rezerwistów WP w Radomiu z przedstawicielem Zarządu Głównego i prezesem Zarządu Powiatowego płk. Stanisławem Mazurem.
   4. Prezesa Oddziału Radomskiego Związku Inwalidów Wojennych płk. Jana Kloczkowskiego z delegacją.
   5. Delegację Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych
   6. Sekretarza Radomskiego Oddziału Stowarzyszenia Seniorów Lotnictwa wojskowego ppłk. Ryszarda Brysia.
  7. Przedstawiciela Federacji Stowarzyszeń Służb Mundurowych Dariusza Jasińskiego i towarzyszących mu koleżanki i kolegów ze służb MSW.
  Ks. kapelan Piotr Woszczyk odmówił stosowną modlitwę ekumeniczną za ofiary okupacji hitlerowskiej.
  Prezes Zarządu Rejonowego Stanisław Kuśmierski w swoim wystąpieniu dziękował przybyłym za pamięć i docenienie wagi tej rocznicy. Omówił w skrócie skutki okupacji dla ludności i substancji materialnej Radomia.
   Przypomniał, że miejsce gdzie stoimy, to Adolf Hitler Platz w tamtym czasie i początek dzielnicy niemieckiej, do której „psom i Polakom wstęp wzbroniony”.
   Mówiąc o manewrze wyzwolenia Radomia przez Armię Radziecką prosił, byśmy zawsze pamiętali o udziale 1 Armii Wojska Polskiego w bitwie na przyczółku warecko-magnuszewskim, pomocy dla powstania warszawskiego, w końcu wyzwolenia Warszawy i szeregu innych miejscowości naszego kraju.
    Poruszając kwestię „wyzwolenie-zniewolenie” rodzącą zgubne dla nas podziały społeczne, przynoszące może ułatwienie niektórym rządzącym w sprawowaniu władzy zapytał, czy tworzy to podstawy do umacniania państwa.
    Stwierdził, że obecna sytuacja polaków raczej na to nie wskazuje.
    Tym, którzy jeszcze wmawiają rodakom że to inni żołnierze mogli nas wyzwolić, przytoczył rozmowę Churchilla z gen. Andersem z 21 lutego 1945 roku: „Waszej pomocy już nie potrzebujemy, może pan swoje dywizje zabrać”.
   Polacy wówczas w zdecydowanej większości nie chcieli żadnej nowej wojny. Chcieli normalnie żyć.
    Podziękował za to że Polakom przez te 77 lat przyszło żyć w pokoju.
    Po złożeniu wiązanek kwiatów zebrani przemieścili się na cmentarz prawosławny, gdzie przy pomniku u kwater poległych żołnierzy radzieckich oddano hołd ofiarom. Pochowano ich tam ponad 2.700.
    W trakcie składania kwiatów życzliwą uwagę zebranych zwróciła para dzieciaków niosących zapalone znicze. Były to dzieci pana Krzysztofa Jacka Procajły regionalisty, który wcześniej brał udział w renowacji kwater i dokumentuje obiektywem ślady historii swojego regionu.
   Na zakończenie odbyło się spotkanie koleżeńskie przy kawie, herbacie i domowych wypiekach chwalonych przez wszystkich.
   Dowiedzieliśmy się też, że jeden z naszych członków, a jednocześnie Prezes Związku Inwalidów Wojennych płk Jan Kloczkowski kończy właśnie 92 lata. Oczywiście, gromkie „sto lat”, serdeczne życzenia i długie wspomnienia.
    Żyj nam Jasiu w zdrowiu i pokoju jak najdłużej!

KUST

« Powrót do listy