Związek Żołnierzy Wojska Polskiego
Zarząd Główny

Adres Zarządu Głównego:
ul. Miklaszewskiego 5, 02-776 Warszawa

e-mail: zzwp@op.pl

Organizacja pożytku publicznego   KRS 0000141267

Rachunek Bankowy Zarządu Głównego: 45 1240 6104 1111 0000 4784 5055

Aktualności

KARTA PRAW PACJENTA

Dla większości z nas wizyta w gabinecie lekarskim jest czymś naturalnym, zwykłą czynnością, którą trzeba wykonać raz na jakiś czas. Nie ma dla nas w tym nic stresującego, jeśli udajemy się do lekarza z powodu zwykłego przeziębienia lub mało poważnej dolegliwości. Sytuacja jednak się zmienia, gdy postawiona diagnoza zmusza nas do stałej kontroli stanu naszego zdrowia, i tym samym do częstszych wizyt w gabinecie lekarskim. Jeszcze większy stres jest związany w momencie otrzymania skierowania do specjalisty lub szpitala. Wtedy nasze obawy powodują zdenerwowanie, bądź zniecierpliwienie i niekiedy uniemożliwiają zajmowanie się niezmiernie ważną problematyką, która w ogólnym ujęciu dotyczy podstawowego prawa pacjenta o możliwości decydowania o sobie samym i bycia aktywnym uczestnikiem systemu ochrony zdrowia.

Zdarza się, że wychodzimy z gabinetu, nie wiedząc, co nam dolega, dlaczego mamy zażywać przepisane leki, jak je dawkować. Ponadto, także wielokrotnie z uczuciem niepewności co do naszego stanu zdrowia, niewiary w pozytywne efekty zaordynowanej kuracji, bo zostaliśmy niedoinformowani. A przecież prawo zobowiązuje doktora do udzielenia zrozumiałej informacji o rozpoznaniu, proponowanych i możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, wynikach leczenia, rokowaniu. Nie może on ograniczać prawa pacjenta do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących własnego zdrowia. W naszej medycynie wciąż bowiem spotyka się często jednostronne podejście do pacjenta ponieważ lekarz uważa, że wystarczy jego wiedza na temat choroby, a pacjentowi jest ona niepotrzebna.

Tymczasem dobra komunikacja (wywiad lekarski) odgrywa istotną rolę w procesie postawienia diagnozy i leczeniu. Dzięki niej choroba bywa szybciej rozpoznana, a efekty kuracji są lepsze. Gdy doktor jest życzliwy, udziela nam wyczerpujących informacji, traktuje podmiotowo, darzymy go większym zaufaniem. Łatwiej nas też zmotywować do systematycznego przyjmowania leków, zmian w trybie życia i sposobie odżywiania, wykonywania zaleconych badań. Gdy komunikacja szwankuje, lekarz uzyskuje od nas nieprawdziwe lub skąpe informacje, my zaś go nie słuchamy. Wtedy czas przeznaczony na wizytę nie zostaje właściwie wykorzystany.

Dlatego warto, w czasie gdy nie korzystamy (i oby nigdy!) z tych usług zapoznać się z podstawowymi zapisami zawartymi w tzw. „Karcie Praw Pacjenta”.

W najbardziej ogólnym ujęciu podstawowe prawa pacjenta, na które składają się różne elementy to możliwość decydowania o sobie samym i bycia aktywnym uczestnikiem systemu ochrony zdrowia.

Podstawą jest Europejska Karta Praw Pacjenta z 2002 r., opracowana przez organizacje konsumentów i pacjentów skupione w Sieci Aktywności Obywatelskiej, która stanowi swoisty statut zalecanych praktyk. Opiera się ona na założeniach Deklaracji Promocji Praw Pacjenta w Europie przyjętej przez Światową Organizację Zdrowia w 1994 r. Karta Praw Pacjenta wymienia 14 podstawowych praw, są to m.in. prawa do dostępu do profilaktyki i opieki medycznej, informacji, bezpiecznych i dobrej jakości usług, leczenia zgodnie z potrzebami, prawo do wyrażania zgody na zabiegi, wyboru, prywatności i poufności, składania zażaleń i uzyskania rekompensaty.

Podstawowe prawa pacjenta po raz pierwszy ujęto w Polsce w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej (1991 r.), pozostałe były rozproszone w wielu aktach prawnych, np. dotyczących zawodów medycznych, funkcjonowania Narodowego Funduszu Zdrowia. Wspomniane wyżej międzynarodowe dokumenty: Europejska Karta Praw Pacjenta oraz Deklaracja Promocji Praw Pacjenta w Europie, były również punktem odniesienia w formułowaniu różnych zbiorów uprawnień świadczeniobiorców.

W całość zebrała je Karta Praw Pacjenta z 1998 r., która jednak nie była źródłem prawa. Dopiero ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta z 2009 r. (Dz. U. 2009 nr 52 poz. 417) skupiła w jednym akcie wszystkie rozproszone prawa pacjenta. Poza pełnym katalogiem praw ustawa definiuje zasady dostępu do dokumentacji medycznej, nakłada na świadczeniodawców obowiązek respektowania praw pacjenta, określa także kompetencje Rzecznika Praw Pacjenta. Rzecznik działa niezależnie od Ministra Zdrowia i Prezesa NFZ, zapewniając ochronę praw oraz wsparcie w korzystaniu z nich, rozpatruje przypadki naruszenia zbiorowych i indywidualnych praw pacjenta, bierze udział w związanych z nimi procesach cywilnych, analizuje skargi, ma prawo karać finansowo naruszających pacjenckie prawa. Są wydziały spraw świadczeniobiorców w oddziałach wojewódzkich NFZ; ich zadania to badanie, czy świadczenia są udzielane z poszanowaniem praw pacjenta, pomoc w razie ich naruszenia, podejmowanie interwencji.

Poniżej przedstawiamy podstawowe „Prawa Pacjenta” opracowane przez Biuro Rzecznika Praw Pacjenta.

§ Prawo do świadczeń zdrowotnych
     • Udzielanie świadczeń zdrowotnych
   Masz prawo do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualnym stanem wiedzy medycznej. Osoby wykonujące zawód medyczny - m.in. lekarz, lekarz dentysta, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, diagnosta laboratoryjny - powinny udzielać Ci świadczeń zdrowotnych z należytą starannością oraz zgodnie z zasadami etyki zawodowej.
   Świadczenia zdrowotne powinny być udzielane w pomieszczeniach i przy użyciu urządzeń spełniających obowiązujące wymagania fachowe i sanitarne.

• Prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych
     PAMIĘTAJ!

     W przypadkach zagrożenia zdrowia lub życia, masz prawo do uzyskania natychmiastowej pomocy medycznej.
     Stan nagłego zagrożenia zdrowotnego polega na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, czego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu, uszkodzenie ciała bądź utrata życia.
    W przypadku porodu pacjentka ma prawo do natychmiastowego uzyskania świadczeń zdrowotnych z nim związanych.

• Prawo do opinii innego lekarza
    Masz prawo żądać, aby lekarz udzielający Ci świadczeń zdrowotnych zasięgnął opinii innego lekarza lub zwołał konsylium lekarskie.
     * Twoje żądanie powinno zostać odnotowane w dokumentacji medycznej.
    * Lekarz może odmówić, jeżeli uzna żądanie za bezzasadne. Ma on wówczas obowiązek odnotować odmowę w Twojej dokumentacji medycznej.
     Powyższe zasady mają zastosowanie również do zawodu pielęgniarki i położnej.

§ Prawo do informacji
     Masz prawo do uzyskania od lekarza przystępnej informacji o swoim stanie zdrowia.
    Lekarz powinien przekazać Ci informacje o rozpoznaniu, proponowanych i możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych oraz dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania lub zaniechania, a także o wynikach leczenia i rokowaniu.
    Jeżeli nie chcesz być poinformowany o wszystkich lub niektórych faktach dotyczących Twojego stanu zdrowia, masz prawo żądać, aby lekarz nie udzielał Ci takich informacji.
     PAMIĘTAJ!
     Masz prawo wskazać osobę lub osoby, którym lekarz będzie udzielać wszelkich informacji o Twoim stanie zdrowia i leczeniu.

§ Prawo do wyrażania zgody na udzielenie świadczeń zdrowotnych
     Po uzyskaniu od lekarza wszystkich informacji o stanie zdrowia i proponowanym leczeniu, masz prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody.
    W przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki, stwarzających podwyższone ryzyko, zgodę wyraża się w formie pisemnej. W każdej innej sytuacji, zgodę lub odmowę wyrażenia zgody możesz wyrazić ustnie.  
     PAMIĘTAJ!  
    Bez Twojej zgody może być przeprowadzone badanie lub udzielone inne świadczenie zdrowotne, tylko jeżeli znajdujesz się w stanie zagrażającym niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia.

§ Prawo do tajemnicy informacji
     PAMIĘTAJ!  

    Osoby wykonujące zawód medyczny mają obowiązek zachować w tajemnicy wszelkie informacje o Tobie i Twoim stanie zdrowia, które uzyskały w związku z wykonywaniem zawodu.
     Możesz jednak wyrazić zgodę na ujawnienie takich informacji. Bez Twojej zgody lekarz lub inna osoba wykonująca zawód medyczny mogą ujawnić informacje z Tobą związane tylko gdy:
    * zachodzi potrzeba przekazania niezbędnych informacji związanych z udzielaniem Ci świadczeń zdrowotnych innym osobom wykonującym zawód medyczny, uczestniczącym w udzielaniu tych świadczeń;
     * zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla Twojego życia lub zdrowia albo życia lub zdrowia innych osób;
     * tak stanowią przepisy odrębnych ustaw;
     * uzyskiwane są one do postępowania przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.
     Osoby wykonujące zawód medyczny są związane tajemnicą również po śmierci pacjenta.

§ Prawo do zgłaszania niepożądanych działań produktów leczniczych
     Każde niekorzystne i niezamierzone działanie produktu leczniczego możesz zgłosić:
     * osobie wykonującej zawód medyczny (np. lekarzowi, pielęgniarce, farmaceucie);
   * Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych;
     * podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie produktu leczniczego do obrotu.
     Wszelkie informacje o formach zgłaszania działań niepożądanych produktów leczniczych znajdziesz na stronie internetowej: www.dzialanianiepozadane.urpl.gov.pl

§ Prawo do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza
    Niektóre opinie albo orzeczenia wydawane przez lekarza mogą mieć wpływ na Twoje prawa lub obowiązki wynikające z obowiązujących przepisów.
     Przykładem takich opinii albo orzeczeń są m.in.: zaświadczenie o braku przeciwwskazań do korzystania z określonego rodzaju świadczeń zdrowotnych w uzdrowisku lub orzeczenie o istnieniu przeciwwskazań do wykonania obowiązkowego szczepienia ochronnego.
     Jeżeli nie zgadzasz się z treścią takiego orzeczenia lub opinii, a postępowanie odwoławcze w odniesieniu do opinii i orzeczeń nie jest uregulowane w odrębnych przepisach prawa, możesz wnieść sprzeciw do Komisji Lekarskiej działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
    Sprzeciw należy wnieść w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o Twoim stanie zdrowia.
   Wszelkie praktyczne informacje, a także przykładowy katalog opinii albo orzeczeń lekarskich, od których możesz wnieść sprzeciw do Komisji Lekarskiej znajdziesz na stronie internetowej Rzecznika Praw Pacjenta - www.bpp.gov.pl w zakładce Pacjencie - masz prawo do sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza.

§ Prawo do dokumentacji medycznej
     Masz prawo do dostępu do swojej dokumentacji medycznej, czyli wszelkich dokumentów dotyczących Twojego stanu zdrowia i udzielonych Ci świadczeń zdrowotnych.
     Dokumentacja może być udostępniona:
    1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;
     2) poprzez odpłatne sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii;
    3) poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli żądasz udostępnienia oryginałów tej dokumentacji.
     PAMIĘTAJ!  
     Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych ma obowiązek udostępnienia dokumentacji medycznej również osobie przez Ciebie upoważnionej.
    Za udostępnienie dokumentacji medycznej podmiot leczniczy może pobierać opłatę. Maksymalna wysokość tej opłaty nie może jednak przekraczać:
     * 7,50 zł za jedną stronę wyciągu lub odpisu dokumentacji medycznej;
     * 30 gr za jedną stronę kopii, wydruku z dokumentacji elektronicznej albo odwzorowania cyfrowego dokumentacji prowadzonej w postaci papierowej;
    * 1 zł 50 gr za udostępnienie dokumentacji medycznej na elektronicznym nośniku danych.
    Prace nad wprowadzeniem wspomnianych zmian ciągle trwają i do czasu ich wejścia w życie, obowiązują przepisy w obecnym brzmieniu, więc nadal na żądanie pacjenta powinien mu zostać udostępniony oryginał dokumentacji medycznej (za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu).

§ Prawo do poszanowania intymności i godności
    Świadczenia zdrowotne powinny być udzielane z poszanowaniem Twojej intymności i godności.
     Prawo  do  poszanowania  godności  obejmuje  także  prawo  do  umierania  w  spokoju i godności. Pacjent znajdujący się w stanie terminalnym ma prawo do świadczeń zdrowotnych zapewniających łagodzenie bólu i innych cierpień.
     * Obecność osoby bliskiej podczas udzielania świadczeń zdrowotnych
     PAMIĘTAJ!  
     Masz prawo, aby przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych towarzyszyła Ci osoba bliska, np. małżonek lub osoba pozostająca z Tobą we wspólnym pożyciu, krewny, czy też każda inna osoba przez Ciebie wskazana.
     PAMIĘTAJ!
    Jako rodzic masz prawo być obecny przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych Twojemu dziecku.
    Personel medyczny może odmówić obecności osoby bliskiej jedynie w przypadku prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na Twoje bezpieczeństwo zdrowotne.
     Taka odmowa musi zostać odnotowana w dokumentacji medycznej.

§ Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego
   Przebywając w szpitalu masz prawo do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z innymi osobami.
   Prawo to przysługuje Ci również jeżeli przebywasz w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub  opiekuńczo-leczniczym,  zakładzie  rehabilitacji  leczniczej,  sanatorium uzdrowiskowym, hospicjum.
     • Dodatkowa opieka pielęgnacyjna
   Masz prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej - tj. opieki, która nie polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych, w tym także opieki pielęgnacyjnej sprawowanej nad pacjentką w warunkach ciąży, porodu i połogu.
    Prawo to daje możliwość m.in. towarzyszenia pacjentce przy porodzie, czy przebywania rodziców z dzieckiem podczas jego hospitalizacji.
    Jeżeli realizacja tego prawa wiąże się z kosztami, jakie musi ponieść np. szpital, może on wtedy pobrać opłatę rekompensującą. Wysokość takiej opłaty ustala kierownik tego podmiotu, uwzględniając rzeczywiste poniesione koszty. Wysokość tej opłaty oraz sposób jej ustalenia powinien być udostępniony w miejscu udzielania stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych.

§ Prawo pacjenta do opieki duszpasterskiej
     Przebywając w szpitalu, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym lub opiekuńczo-leczniczym, sanatorium uzdrowiskowym, czy też hospicjum, masz prawo do opieki duszpasterskiej. W sytuacji pogorszenia się stanu zdrowia lub zagrożenia życia powyższe podmioty lecznicze, mają obowiązek umożliwić Ci kontakt z duchownym Twojego wyznania.

§ Prawo do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie
  Szpital, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy lub opiekuńczo-leczniczy, sanatorium uzdrowiskowe, zakład rehabilitacji leczniczej, czy hospicjum, mają obowiązek zapewnić Ci bezpłatną możliwość przechowania rzeczy wartościowych w depozycie.

W każdej sytuacji, gdy będziesz uważał, że Twoje prawa są niewłaściwie realizowane skontaktuj się z Rzecznikiem Praw Pacjenta:

Ogólnopolska bezpłatna infolinia
Biuro Rzecznika Praw Pacjenta:
+48 800 190 590
(z telefonów stacjonarnych i komórkowych)
czynne poniedziałek - piątek w godz. 9.00 ÷ 21.00
ul.  Młynarska 46
01-171 Warszawa
email: sekretariat@bpp.gov.pl

Trzeba także dodać, ze każdy Obywatel Polski ma zagwarantowane także prawa do ochrony zdrowia zawarte w Konstytucji RP:
     * Każdy ma prawo do ochrony zdrowia - art. 68 ust. 1;
    * Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, na warunkach i w zakresie określonych w ustawie - art. 68 ust. 2,
    a także w szeregu ustaw, np. w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, ustawie o zawodzie lekarza czy zawodzie pielęgniarki i położnej oraz w wielu innych ustawach dotyczących zdrowia obywatela.

Mimo tych zapisów w Konstytucji oraz w szeregu ustaw życie toczy się w wielu przypadkach innym torem, nieszczególnie przyjaznym dla osób potrzebujących pomocy lekarskiej lub szpitalnej.

Warto wiedzieć, że aż 42% dorosłych Polaków nie słyszało o prawach pacjenta? A czy w naszych szeregach związkowych oraz wśród naszych bliskich jest lepiej? Chciałbym otrzymać odpowiedź twierdzącą, że tak!

Przecież warto znać swoje prawa, aby wiedzieć, czego możemy się domagać od służby zdrowia. Dlatego musimy rozpocząć szeroką akcję edukacyjną pn. „Aktywny pacjent i jego prawa”, która pozwoli na popularyzację tej problematyki w szeregach Związku Żołnierzy Wojska Polskiego na wszystkich szczeblach organizacyjnych poprzez organizowanie tematycznych spotkań. Przecież nie jest tajemnicą, że stanowimy organizację, którą można zaliczyć do organizacji „mocno dojrzałej”. Na te spotkania powinniśmy także zapraszać lekarzy i innych specjalistów, którzy znają tą problematykę.

Aktywny pacjent to taki, który regularnie chodzi do lekarza i kontroluje swoje zdrowie i kondycję. Jest odpowiedzialny, nie czeka aż zachoruje, tylko często zapobiega zbliżającym się chorobom. Ma wiedzę na temat leków które bierze, oraz na temat tego co ma zrobić w razie wypadku. Ludzie, którzy są aktywnie zaangażowani we własną profilaktykę medyczną, pozostają zdrowsi, szybciej się regenerują, gdy są chore i żyją dłużej, zdrowiej. Czego wszystkim serdecznie życzę!!!

Miłosz BIAŁY

 

Poniżej przedstawiamy ustawę o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta jako plik. pdf

 




 

« Powrót do listy