Związek Żołnierzy Wojska Polskiego
Zarząd Główny

Adres Zarządu Głównego:
ul. Miklaszewskiego 5, 02-776 Warszawa

e-mail: zzwp@op.pl

Organizacja pożytku publicznego   KRS 0000141267

Rachunek Bankowy Zarządu Głównego: 45 1240 6104 1111 0000 4784 5055

Kącik artystów i hobbystów

BITWA WARSZAWSKA 1920 roku na znaczkach i monetach

 

plakat rekrutacyjny z 1920 roku*

 

Bitwa Warszawska, która  zdecydowała o zachowaniu niepodległości przez Polskę i nierozprzestrzenieniu się rewolucji komunistycznej na Europę Zachodnią, została uznana za 18. na liście przełomowych bitew w historii świata.
W  tym roku 91. rocznica zwycięstwa w wojnie polsko – bolszewickiej zapewne nie będzie obchodzona tak uroczyście jak w roku ubiegłym. Jest to jednak Święto Wojska Polskiego i chciałbym je zaakcentować na naszym forum.
Faktem jest, że sięgać pamięcią do tamtego okresu nie jesteśmy w stanie, a co najwyżej do czasów szkolnych. Wtedy jednak podręczniki historii znaczenie Bitwy Warszawskiej bardzo  marginalizowały.  Tym samym ta biała plama istniała również w emisjach znaczków pocztowych i numizmatycznych.

Tę lukę historyczną popularyzowały  jedynie znaczki pocztowe wydawane w tzw. „drugim obiegu” przez niezależne wydawnictwa działające w Polsce w okresie od stanu wojennego do wyborów w 1989 roku. Drukowała je głównie Podziemna Solidarność. Poczta podziemna nie była strukturą jednolitą, istniało wiele niezależnych wydawnictw, które powstawały w sposób żywiołowy. Zwykle jakość druku zależała od skromnych możliwości technicznych. Często był to słaby papier, jednobarwny wydruk i nierówno obcięte brzegi. Były jednak drukarnie, które robiły prawdziwe perełki, niczym nie ustępujące znaczkom wydawanym oficjalnie.

Jednym z walorów filatelistycznych „drugiego obiegu” był blok wydany w 1985 r. w hołdzie poległym w walce z Bolszewikami w 1920 roku. Poszczególne znaczki w kolejności od górnego rzędu z lewej strony zatytułowano: „W hołdzie poległym w walce z bolszewikami, Żołnierska modlitwa, Okopy, Walka, W obronie i Pożegnanie”. Znaczki wydrukowano całościowo w bloku o formacie 16 x 9 mm, brak jest jednak danych o samym autorze znaczków.
 

 

 

X   X   X

 

W trzy lata później Podziemna Poczta Solidarność Ziemi Radzymińskiej, Regionu Mazowsze wydała blok (9,5 x 10,5 mm) upamiętniający 68. rocznicę polskiego zwycięstwa w wojnie z bolszewikami.

 

 

X   X   X

 

Na blok składają się cztery znaczki przedstawiające: odznakę 28. Pułk Strzelców Kaniowskich, kościół w Radzyminie, mapę z naniesioną sytuacją operacyjną pola walki na ziemi radzymińskiej oraz sylwetkę księdza Ignacego Skorupki, który zginął od postrzału w głowę.

     Pierwszy znaczek w oficjalnym wydaniu nawiązujący do Bitwy Warszawskiej pojawił się w 1995 roku. Upamiętniał on 75. rocznicę tego wydarzenia. Widnieje na nim popiersie Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Krzyż Wielki Orderu Virtuti Militari w obramowaniu generalskiego wężyka.

 


 


     Także Mennica Państwowa wprowadziła do obiegu dwie monety okolicznościowe:
     - 2 złote, miedzionikiel
     - 20 złotych , srebro
   Obie monety, poza nominałem, posiadają taki sam stempel graficzny. Awers jest standardowy jak dla monet obiegowych, natomiast rewers przedstawia grupę żołnierzy piechoty, na której czele widoczna jest  sylwetka księdza Ignacego Skorupki. Powyżej umieszczono stylizowaną grupę kawalerzystów. Na całej grafice rewersu rozmieszczono napis: „75 ROCZNICA BITWY WARSZAWSKIEJ 15 VIII 1920”.
 

              
 

              
 

 

Dziesięć lat później Poczta Polska wprowadziła do obiegu blok filatelistyczny z orłem w koronie – symbolem odzyskanej niepodległości i państwowości oraz postać Józefa Piłsudskiego – Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza Armii Polskiej.

 

 


 

 

 W 2010 roku do uroczystych obchodów 90. rocznicy „Cudu nad Wisłą” dołączyła Mennica Państwowa i wybiła dwie monety okolicznościowe:
    2 złote w metalu NORDIC GOLD, awers jest standardowy jak dla monet obiegowych. Rewers przedstawia centralnie stylizowany wizerunek słupa granicznego, z godłem państwowym używanym w latach wojny polsko – bolszewickiej. Na jego tle, u dołu, stylizowany wizerunek żołnierza na koniu, trzymającego lancę z proporczykiem. Z lewej strony słupa granicznego napisy: „BITWA WARSZAWSKA 1920” i „EUROPA”, zaś z prawej strony widoczny jest fragment sierpa i młota, Na dole grafiki czytamy napis: „90. ROCZNICA”.
 

 

              
 

 

20 złotych w srebrze z tampodrukiem 3D.Grafika awersu przedstawia: - z prawej strony wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, pod nim nominał „20 ZŁ”, po lewej stronie orła prostopadle umieszczono napis: „RZECZPOSPOLITA POLSKA 2010”, z lewej strony, na tle stylizowanego fragmentu mapy, wizerunek twarzy Józefa Piłsudskiego z profilu, a u dołu data: „15.VIII.1920 r”. Rewers jest również bogaty w treści, a dodatkowo zastosowano najnowocześniejszą technikę 3D. Po lewej stronie czytamy rok  „1920” oraz prostopadle umieszczony napis:  „90. ROCZNICA BITWY WARSZAWSKIEJ”. Z prawej strony widoczny jest stylizowany wizerunek żołnierza polskiego z karabinem, na tle fragmentu obrazu Jerzego Kossaka „Cud nad Wisłą”.

 

              

 

 

Francuski generał Louis Faury w jednym z artykułów w 1928 r. porównał Bitwę Warszawską do Bitwy pod Wiedniem: „Przed dwustu laty Polska pod murami Wiednia uratowała świat chrześcijański od niebezpieczeństwa tureckiego; nad Wisłą i nad Niemnem szlachetny ten naród oddał ponownie światu cywilizowanemu usługę, którą nie dość oceniono”.*
     Z kolei brytyjski historyk J. F. C. Fuller napisał w książce „Bitwa pod Warszawą 1920”: „Osłaniając centralną Europę od zarazy marksistowskiej, Bitwa Warszawska cofnęła wskazówki bolszewickiego zegara, zatamowała potencjalny wybuch niezadowolenia społecznego na Zachodzie, niwecząc prawie eksperyment bolszewików”.*
 

 

Po bitwie – polscy żołnierze ze sztandarami zdobytymi na bolszewikach.*

 


     Korzystając z okazji Wszystkim Kolegom, którzy nosili mundur polskiego żołnierza  życzę dobrego samopoczucia i miłych wspomnień z lat służby wojskowej, a tym którzy nadal pozostają w mundurze dedykuję intencję tradycyjnego żołnierskiego szczęścia.
                                   

Ryszard CIEŚLAK

 

* http://www.bitwawarszawska1920
** http://podziemnarepublika.pl

« Powrót do listy